Kairos, het andere gezicht van de tijd
vrijdag 24 april 2015
Kairos is het andere gezicht van de tijd. Het is de andere kant van Chronos, de kloktijd oftewel de meetbare tijd. Kairos (kleinzoon van Chronos) vraagt 'naar binnen kijken', rust en aan de andere kant alertheid en creativiteit om het moment te grijpen.
'Kairos is naar de achtergrond geschoven toen Chronos aan belang won', aldus Hermsen. Het boek 'Stil de tijd' wat Hermsen ook schreef, beschrijft de verstilling. Deze gaat feitelijk vooraf aan Kairos. Vertraging en rust zijn essentieel om een Kairoitisch moment te creëren op de tijdlijn van Chronos. 'Onze huidige tijd heeft meer rust en vervolgens het juiste moment nodig om veranderingen te realiseren', zegt Hermsen.
Joke Hermsen beantwoordt bevlogen, overigens één van de belangrijke ingrediënten voor Kairos, een aantal vragen over Kairos. Daardoor kwam ik meer te weten over dit boeiende fenomeen wat steeds meer 'aan terrein wint' in de maatschappij.
.jpg)
Hoe kan je Kairos nu precies omschrijven en hoe kan je erop afstemmen?
'Het is de juiste timing, precies het geschikte ogenblik. Je kan erop afstemmen door je aandacht te focussen, intuïtie te gebruiken, alert te zijn, rust te nemen en te verstillen. De voorwaarden voor de ervaring van de Kairos tijd zijn rust, ontspanning, uit de ratrace stappen, aandacht naar binnen keren; deze moet je wel bewust inplannen. En offline zijn. Geen beeldschermen aan, geen nieuwe input.
Je kan afstemmen op verschillende manieren: wandelen, naar muziek luisteren, kunst bekijken, door meditatie. Iedereen doet het natuurlijk anders. Zelf ervaar ik deze tijd het meest als ik naar muziek luister, wandel, lees, schrijf of wat voor me uit zit te mijmeren. Meestal schiet me op 'dat juiste ogenblik' ook vaak een nieuwe gedachte voor een essay of hoofdstuk te binnen.'
Is de balans tussen Chronos en Kairos vergelijkbaar met de balans tussen bijvoorbeeld persoonlijkheid en ziel?
'Ja, dat is het zeker. Chronos is meer gericht op doelgerichtheid en ego en is meer buiten jezelf en ik vind dat we daar de laatste tijd in zijn doorgeslagen. Kairos heeft te maken met innerlijkheid, vertraging en wie je echt bent. Als deze twee in balans zijn dan is ook de tijd in balans. Dan kan je meer tot jezelf komen en meer dienstbaar zijn naar jezelf en anderen.'
Wat voor gevoel kan Kairos geven als het ervaren wordt?
'Een geluksgevoel, flow, een in balans zijn. Het kan ook aanvoelen als een surplus aan tijd of een ruime plooi. Vervolgens gaat het om de 'juiste' handeling en het juiste moment benutten. En dat is symbolische gezien de haarlok van Kairos. Die moet je pakken. Daar moet je heel alert voor zijn. Anders is het moment weer weg. Om in beweging te komen uit Chronos en iets nieuws te creëren is het ook erg belangrijk een zekere mate van bevlogenheid en enthousiasme te hebben. Daaruit kan de creativiteit en het nieuwe zich ontvouwen.'
De vleugels van Kairos op schouders en voeten staan voor bevlogenheid en creatviteit
Veel mensen zijn geboeid door Kairos. Vanwaar de interesse in Kairos tegenwoordig?
'We zitten in een overgang in de wereld. De mensen zien dat het anders kan en moet in de wereld en dat oude manieren en systemen niet meer werken. Het is tijd voor verandering en het roer moet om. Van Chronos naar meer Kairos maar wel in balans. Het is belangrijk dat er een goede balans tussen deze twee. We zijn nu uit evenwicht. Het egocentrisme heeft de overhand gehad de laatste jaren. De Kairotische tijd is essentieel voor nu, we moeten een omslag maken en dat gebeurt gelukkig al op allerlei fronten. Er wordt volop aandacht aan Kairos gegeven en gevraagd door particulieren, in de pers, op internet en binnen organisaties. Er komt een Kairos school in Amsterdam en vele kunstvormen (o.a. dans en muziekstukken) gaan over Kairos. We leven in een andere tijd die om verandering vraagt, de huidige structuren werken niet meer. De verandering naar een meer Kairotische tijd is belangrijk voor de wereld en maatschappij.'
Eric Steegers